Hyperfocus, Trauma en Koopverslaving: De Verbinding

Sylvie Piepers
10 feb
4 minuten om te lezen

Heb je weleens meegemaakt dat je zo opgaat in iets dat de tijd voorbij lijkt te vliegen? Dat je alles om je heen vergeet, inclusief je zorgen?

Dit fenomeen noemen we hyperfocus, en het kan zowel een superkracht als een valkuil zijn. Hyperfocus is een mentale toestand waarin je je zo diep op een taak richt dat alles om je heen vervaagt.

Dit komt vaak voor bij mensen met ADHD, maar iedereen kan het ervaren, vooral bij dingen die je leuk vindt.

Wat is Hyperfocus?

Denk aan dat ene boek waarin je zo verdiept bent dat je de tijd vergeet. Of een game waarbij "nog één level" verandert in urenlang spelen. Het is fascinerend hoe ons brein ons soms volledig kan opslokken! Maar pas op, want hyperfocus kan ook een schaduwzijde hebben.

Het Emotionele Effect van Trauma

Laten we het hebben over trauma. Dit is een emotionele reactie op een ingrijpende gebeurtenis, zoals verlies, een ongeluk of geweld. Trauma kan zich op allerlei manieren uiten – van angsten en sombere gevoelens tot lichamelijke klachten en gedragsveranderingen.

Een belangrijk inzicht is dat trauma ons onbewust kan sturen. Soms proberen we pijnlijke gevoelens te verzachten door hyperfocus. En ja, dit kan zich ook uiten in overmatig kopen, wat ons bij het volgende onderwerp brengt: koopverslaving.

Wat is Koopverslaving?

Koopverslaving, of compulsief winkelen, betekent dat je een sterke drang voelt om spullen te kopen, vaak zonder dat je ze echt nodig hebt. Nieuwe aankopen geven even een geluksgevoel, maar dat verdwijnt vaak snel en maakt plaats voor spijt en schuldgevoelens.

Misschien herken je dit: je koopt een geweldige outfit voor een feestje, maar als het moment daar is, voelt het ineens niet meer goed. En dus koop je nóg iets. Voor je het weet, zit je in een cirkel van kopen en spijt. Het lijkt wel een slechte film, maar helaas is dit de realiteit voor velen.

De Link Tussen Hyperfocus, Trauma en Koopverslaving

Nu we deze drie onderwerpen kennen, kunnen we kijken hoe ze met elkaar samenhangen. Hoe kan hyperfocus, in combinatie met trauma, uitmonden in koopverslaving?

Hyperfocus als Afleiding

Soms kan hyperfocus ons helpen ontsnappen aan verdriet of stress. In plaats van te verwerken wat we hebben meegemaakt, verliezen we ons in iets anders – zoals shoppen. Dit lijkt onschuldig, maar kan op den duur problematisch worden.

Het Gevoel van Controle

Trauma kan een gevoel van machteloosheid geven. Voor sommige mensen is winkelen een manier om het idee van controle terug te krijgen: "Kijk, dit heb ík gekozen!" Maar helaas is deze controle vaak slechts tijdelijk.

Net als die laatste koekjes die je belooft te bewaren voor later, maar waarvan je eigenlijk weet dat ze niet lang zullen overleven in je voorraadkast.

Het Opvullen van Emotionele Leegte

Mensen die trauma hebben meegemaakt, voelen zich soms leeg of ongezien.

Shoppen kan dan even troost bieden.

Maar als de euforie van de aankoop wegebt, blijft dat lege gevoel toch aanwezig.

Misschien vraag je je af: "Waarom voel ik me nog steeds zo? Ik had toch iets moois gekocht?" En dat is een vraag die velen van ons zich wel eens stellen.

Hoe Kun Je Hiermee Omgaan?

Als je jezelf herkent in deze dynamiek, weet dan dat er manieren zijn om hier gezonder mee om te gaan. Hier zijn een paar tips die kunnen helpen:

1. Omgaan met Hyperfocus

Bewustwording: Probeer patronen in je hyperfocus te herkennen. Wanneer gebeurt het en waarom?
Gebruik timers: Stel een wekker in om jezelf eraan te herinneren pauzes te nemen.
Stel prioriteiten: Maak een to-dolijst en bepaal wat écht belangrijk is, zodat je niet blijft hangen in minder relevante taken.

2. Omgaan met Trauma

Professionele Hulp Zoeken: Overweeg om met een therapeut te praten die gespecialiseerd is in traumaverwerking. Therapieën zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) kunnen effectief zijn bij het verwerken van traumatische ervaringen.
Mindfulness en Meditatie: Regelmatige mindfulness-oefeningen kunnen helpen om in het moment te blijven en stress te verminderen.
Dit kan bijdragen aan het verminderen van de impact van traumagerelateerde triggers.

3. Koopverslaving Aanpakken

Budgetteren en Financiële Planning: Stel een maandelijks budget op voor noodzakelijke uitgaven en houd je daaraan. Dit helpt je om bewuster om te gaan met je financiën en impulsaankopen te beperken.
Identificeer Triggers: Houd een dagboek bij om te achterhalen welke emoties of situaties je aanzetten tot impulsief kopen. Door je bewust te worden van deze triggers, kun je strategieën ontwikkelen om ze te vermijden of anders te benaderen.
Zoek Alternatieve Activiteiten: Wanneer je de drang voelt om te winkelen, zoek dan afleiding in andere activiteiten zoals sporten, lezen of een hobby beoefenen. Dit helpt om de impuls te doorbreken en je aandacht te verleggen.
Verkoop een Deel van je Spullen: Verkoop kleding en spullen die je niet meer gebruikt via platforms zoals Sellpy. Een schone lei, zeg maar!

Hyperfocus, trauma en koopverslaving zijn complexe onderwerpen die elkaar op subtiele manieren beïnvloeden.

Door deze verbanden beter te begrijpen, kun je meer grip krijgen op je gedrag en emoties.

Dus als je jezelf betrapt op impulsief kopen of eindeloos opgaan in een activiteit, neem dan even een momentje om te ademen. Gun jezelf de tijd om te voelen wat er écht speelt.

En onthoud: hulp zoeken is altijd oké. Iedereen heeft weleens een steuntje in de rug nodig, en je staat er niet alleen voor.

Wie weet helpt dit inzicht je zelfs om onnodige aankopen te vermijden – en zo niet, dan heb je in elk geval een mooi verhaal om te delen!

Liefs,

Sylvie